Wystawa: Wieliczka na drodze ku niepodległości

Wieliczka na drodze ku niepodległości – tylko do 5 marca
LOKALIZACJA ZAMEK ŻUPNY
DATA 9 listopada 2016 - 5 marca 2017
Wystawa przybliża atmosferę czasów I wojny światowej i okresu powojennego poprzez licznie zgromadzone pamiątki: odznaczenia wojskowe i elementy mundurów, broń a także pamiątki rodzinne, dokumenty, fotografie, obrazy i afisze. Na ekspozycji zaprezentowanych jest wiele interesujących obiektów, wśród nich i te, które ukazują życie legionowe.
Zaskakuje bormaszyna z polowego ambulatorium dentystycznego Legionów Polskich, piesek do ściągania butów, uwagę przyciąga rower marki Irwing Cycles z 1908 r., który był używany przez żołnierzy armii Austro-Węgierskej przed i w trakcie I wojny światowej. Dużo prezentowanej jest broni od białej po palną, w tym różne granaty oraz ciężkie karabiny maszynowe. Interesujące są fotografie z uroczystości poświęcenia sztandaru Związku Legionistów Polskich w Wieliczce a szczególnie te, dla których tłem stał się Zamek Żupny z widocznym nad wejściem napisem „Zarząd Saliny”.

Wśród zabytków prezentowany jest też sztandar Związku Legionistów Polskich w Wieliczce i jego Akt Fundacyjny oraz fotografie towarzyszące tej podniosłej uroczystości. Wartą uwagi jest, znajdująca się w zbiorach wielickiego Muzeum, Tarcza Legionów, której odsłonięcie i poświęcenie miało miejsce w czasie patriotycznej uroczystości 14 maja 1916 r. na Rynku Dolnym przed Magistratem.

Jeszcze w marcu tego roku Powiatowy Komitet Narodowy w Wieliczce opublikował do mieszkańców Wieliczki następujące wezwanie „Niech każda gmina, każda szkoła w powiecie, każdy Polak, który nie brał udziału w walce z wrogiem Ojczyzny, ma swój Gwóźdź honorowy”. Pochodzące ze zbiórki fundusze trafiły do wdów i sierot po poległych legionistach.

Sztandar Związku Legionistów Polskich

8 czerwca 1930 r. stanowi pamiętną datę w historii Wieliczki, wówczas bowiem powróciły do miasta wspomnienia legionowe. Można rzec, iż powróciły ze zdwojoną siłą, gdyż tego dnia członkowie miejscowego Związku Legionistów Polskich otrzymali swój sztandar, ufundowany przez zawiązany w Wieliczce Komitet Obywatelski. Jego przekazanie nastąpiło po mszy polowej odprawionej przez księdza dziekana Stanisława Hałatka na dziedzińcu kościoła parafialnego. Uroczystego poświęcenia sztandaru dokonał Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup – Sufragan Krakowski Stanisław Rospond.

Wszystko odbyło się w podniosłej atmosferze z udziałem przedstawicieli władz rządowych i samorządowych oraz licznej rzeszy mieszkańców miasta i okolicy. Nie zabrakło pocztów sztandarowych i delegacji bratnich oddziałów Związków Legionistów Polskich, delegatów stowarzyszeń, zrzeszeń i korporacji ziemi wielickiej. Pojawiły się zwarte oddziały Związku Strzeleckiego, Przysposobienia Wojskowego, Straży Ogniowej, harcerzy i wychowanków zakładu dla sierot i opuszczonych chłopców w Pawlikowicach pod Wieliczką.

Jak zapisano w Akcie Fundacyjnym sztandaru, uroczystości zorganizowano „ku upamiętnieniu 15-letniej rocznicy wymarszu oddziałów wielickich do Legionów Polskich w bój o odzyskanie niepodległości umiłowanej  Ojczyzny”. W tym czerwcowym dniu swojego wzruszenia nie kryli wieliczanie i dawni żołnierze Marszałka Józefa Piłsudskiego, m.in. prezes Związku Legionistów Polskich w Wieliczce dr Tadeusz Bierczyński oraz artysta-malarz prof. Tadeusz Korpal, według którego pomysłów i projektu wykonano sztandar. Po ceremonii przez miasto przeszła defilada oddziałów Związków Legionistów Polskich, a o godzinie 13.00 w salach Szkoły Żeńskiej na Zadorach odbył się „Wspólny Obiad Żołnierski” przygotowany staraniem wielickiego Komitetu Obywatelskiego. 

Kurator wystawy: Dr Paweł Krokosz
X
pliki cookies

Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Istnieje możliwość wyłączenia cookies za pomocą ustawień przeglądarki.