Pochodząca z XIV wieku baszta, jest jedyną zachowaną z średniowiecznej fortyfikacji miejskiej. Kazimierz Wielki otoczył miasto murem z dwoma bramami oraz 19 basztami. W baszcie znajdowało się m.in. więzienie, strzelnice, a nawet czasowo mieszkanie kapelana żupnego. Wewnątrz zobaczyć można fotografie przedstawiające jej dawny i obecny wygląd. Z ganku i okien baszty roztacza panorama na dziedziniec zamku.

Szyb poszukiwawczy z połowy XIII jest najstarszym szyb górniczym w Polsce. Nieznana jest jego rzeczywista głębokość, zakłada się, że zakończono jego zgłębianie zanim dotarł do złoża solnego. W jego wypełnisku, oprócz ceramiki, kołków drewnianych, osełek, żelaznych haków, fragmentów toczonej misy drewnianej, zachowały się też dwie liny z łyka lipowego: sygnalizacyjna i transportowa. Natomiast w pobliżu szybu natrafiono na kliny żelazne do odspajania brył solnych.

Mur obronny z konieca XIII wieku, w kształcie owalu, zbudowany został z piaskowca beskidzkiego, otaczał pierwotny zamek w formie wieży obronno-mieszkalnej o wym. o wym. 16 x 10 m. Wjazd znajdował się w pobliżu północno-wschodniego narożnika.

Na dziedzińcu znajdują się fragmenty kuchni żupnej (XV wiek) z czterema filarami, stanowiącymi resztki urządzenia piecowego. Kuchnia była jednym z pierwszych zakładów zbiorowego żywienia w Europie. To tu od XIV do XVI wieku wydawano darmowe posiłki dla stałych pracowników Żupy, duchownych, emerytów, osoby uprawnione przywilejem królewskim, furmanów i kupców. Jak wynika z zapisów historycznych, żupna stołówka, była przedsięwzięciem imponującym, o czym świadczą wydatki stanowiące jedną z najważniejszych pozycji w rozchodach wielickiej żupy. Zdarzało się, że  do zamkowej kuchni trafiały po polowaniach w pobliskiej puszczy, łapy niedźwiedzie.

Znajdujący się na zewnątrz Zamku Ogród to dobre miejsce na spacer i chwilę odpoczynku. Ogród powstał już w 1564 roku i miał oddzielać zabudowę zamkową od domów mieszczańskich i w ten sposób chronić ją od częstych w tym czasie pożarów. Pełnił on oprócz funkcji gospodarczych też rolę renesansowego ogrodu ozdobnego. Między rokiem 1714-1717 urządzono „ogród manierą włoską w kwatery”.  Kwatery w „ogrodzie niższym” obsadzono bukszpanem i szałwią, w specjalnej części uprawiano także warzywa wykorzystywane przez kuchnię żupną.

Muzealny sklepik i kasy biletowe znajdują się na zewnątrz dziedzińca przy ulicy Zamkowej, przed głównym wejściem. Można w nim nabyć wydawnictwa oraz oryginalne pamiątki z Wieliczki, a także kupić bilet na wystawy do Zamku.

Znajdująca się w doskonałej lokalizacji, pośród terenów zielonych, Restauracja serwuje smaczne i tradycyjne posiłki kuchni polskiej. Można zjeść pod parasolami na dziedzińcu, bądź w Ogrodzie lub wewnątrz w budynku Zamku południowego.