Tajemnice kościoła św. Klemensa w Wieliczce

Jubileusz konsekracji kościoła św. Klemensa w Wieliczce daje okazję do odkrywania jego tajemnic, relikwii i precjozów, także artystycznych. W mrokach dziejów średniowiecza nikną początki tej głównej świątyni staropolskiego, królewsko-górniczego miasta Wieliczki. W jej przepastnych zakamarkach znajdują się prawdziwe skarby. Zwykle niedostępne, zostały wyjęte na wystawę, która potrwa w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce od 5 kwietnia do 22 września 2024 roku.
Obrazy, rzeźby, relikwiarze, szaty liturgiczne (XVI-XIX wiek), historyczny księgozbiór w wielu językach (XV-XIX wiek), a zwłaszcza spektakularne dzieła złotnictwa gotyckiego i barokowego dowodzą, że wielicka parafia w okresie staropolskim należała do najbogatszych w Polsce. Silne były jej związki Uniwersytetem Jagiellońskim i  królewskim przedsiębiorstwem Żupy Krakowskie, obejmującym wielicką kopalnię soli. W kościele znajdowały się liczne fundacje urzędników żupnych i ołtarze ufundowane przez bractwa pracowników kopalni: kopaczy, warzyczy i tragarzy. Na wystawie można zobaczyć wspaniały późnogotycki krzyż relikwiarzowy „Tragarski” (ok. 1500 r.) i gotycko-renesansowy kielich z godłem bractwa kopaczy wielickich (XVI w.). Największym i najbardziej znanym klejnotem pozostaje zabytkowa monstrancja z 1490 roku, która wraz z innymi gotyckimi przedmiotami (ampułki na wino i wodę, kielichy, krzyże) należy do najpiękniejszych tego rodzaju w Polsce.

W 1786 roku gotycki kościół, zagrożony katastrofą na skutek wstrząsów podziemnych, został rozebrany i przez 30 lat odbudowywany. Przetrwał w całości niezwykle cenny skarbiec z licznymi paramentami liturgicznymi. Inne dzieła, malarskie i rzeźbiarskie, przeniesiono dla wyposażenia dziewiętnastowiecznego wnętrza. Wystawa prezentuje tajemniczy tryptyk Ukrzyżowania (Małopolska, po 1607 roku) oraz obraz ołtarzowy  św. Marii Magdaleny (XVII wiek) i zwieńczenie ołtarza Wszystkich Świętych (ufundowane w 1709 roku przez wielickiego rajcę Adama Harpentera), które obecnie przechowywane są w kościele św. Sebastiana. Wiele z ok. 140 eksponatów ma własne ciekawe historie, jak np. piękna płaskorzeźba Madonny, wymodelowanej we Florencji w 1876 roku. Jej autor, znany poeta i rzeźbiarz Teofil Lenartowicz był  bardzo zadowolony z tej kompozycji i zatytułował ją Ave Maria, podkreślając że sceny w obramieniu ilustrują modlitwę Zdrowaś Maria. Po wystawach w Krakowie i  Warszawie, dzieło zostało wylosowane w loterii Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych do hrabiny Heleny Małachowskiej, która podarowała ją do kościoła.

Wystawa została przygotowana we współpracy z Parafią św. Klemensa.

Kuratorka wystawy: Klementyna Ochniak-Dudek
Oprawa graficzna: Anita Mrugacz

Katalog wystawy

X
pliki cookies

Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na ich używanie. Istnieje możliwość wyłączenia cookies za pomocą ustawień przeglądarki.