Cuda natury - jak powstają solne stalagmity?

stalagmit solny w kolorze brązu
Wtórne kryształy halitu są powszechnie spotykane w pustkach poeksploatacyjnych w miejscach wycieku bądź migracji solanki. Skraplająca się ze stropu solanka może tworzyć stalaktyty (narosty zwisające), natomiast opadające na spąg krople roztworu solankowego mogą prowadzić do powstania formy zwanej stalagmitem solnym (rośnie od dna w górę).

Czasem się połączą i powstaje stalagnat. Stalagmity są przykładem krasu solnego. Kropla solanki spadając ze stropu oddaje część wody w wyniku powierzchniowego parowania. Opadając rozpryskuje się, co prowadzi do zwiększenia powierzchni parowania i zarazem zwiększenia koncentracji solanki w kroplach. Proces ten prowadzi do krystalizacji halitu, a wielokrotnie powtarzany powoduje wzrost kryształów w kierunku przeciwnym do grawitacji.
Szczególnym przykładem stalagmitu solnego są tzw. ,,choinki solne” zbudowane z kryształów ułożonych spiralnie. Barwa rdzawa związana jest z tlenkami żelaza; solanka spływająca po metalowych elementach znajdujących się w wyrobiskach górniczych prowadzi do ich korozji, tlenki żelaza wnikają w strukturę soli, powodując jej zabarwienie.

Halit krystaliczny wykształcony w formie stalagmitu „choinkowego” zbudowanego z kryształów o niepełnej strukturze krystalizacji. Kształt poszczególnych form stalagmitu w postaci „schodkowej budowy” mógł być spowodowany niedokładnościami (pęknięcia, dyslokacje) w skupieniach cząsteczek minerału. Niedokładności te powstają wskutek naprężeń wywołanych przez cząsteczki zanieczyszczeń, które nie pasują do struktury minerału, albo jako wynik dyfuzji ciepła krystalizacji.

Stalagmit

W przypadku opisywanego okazu możemy mieć do czynienia z niedokładnością zwaną „pojedynczą dyslokacją śrubową”. Oznacza to, że osadzanie cząstek mogło przebiegać spiralnie na nierównej powierzchni. Dyslokacja śrubowa charakteryzuje wzrost nacieków stalagmitów z roztworów niezbyt przesyconych.

czas powstania: współczesny/ miejsce powstania: Wieliczka, Polska/ wymiary: długość: 27 cm, szerokość: 17 cm, wysokość: 19 cm