Pozwolenie na małżeństwo czy utrata pracy?
Pozwolenia do zawarcia ślubu małżeńskiego były powszechnie stosowane w Kopalni Soli w okresie zaboru austriackiego. Górnik starający się o pozwolenie wypełniał gotowy formularz, a następnie druk ten, potwierdzony przez urząd parafialny po zawarciu związku małżeńskiego, należało zwrócić do c.k. kancelarii Zarządu Salinarnego. Pozwolenie na ślub było przez c.k. Zarząd Salinarny traktowane poważnie. Potwierdzeniem tego są dwa przypadki z ksiąg personalnych wielickiej załogi, w których pracownicy - Franciszek Kościuk z Wieliczki i Andrzej Sosin z Sierczy zostali zwolnieni z pracy z powodu ożenienia się bez pozwolenia zarządu. Jak widać niedopełnienie tej formalności miało poważne konsekwencje, włącznie z utratą pracy.
Warto w tym miejscu dodać, iż administracja austriacka z jednej strony nakładała i egzekwowała obowiązek przestrzegania ustalonych przez siebie zasad, ale z drugiej przyznawała załodze kopalni rożne świadczenia, jak chociażby opiekę lekarską, przydzielanie mieszkań czy działek pod ich budowę.
Praktykowano również wypłacanie prowizji górnikom niezdolnym do pracy z powodu starszego wieku lub na skutek nieszczęśliwych wypadków poniesionych w pracy, a także wdowom po nich i ich dzieciom.
W 1874 r. utworzono Ochronkę Salinarną św. Elżbiety za szybem Górsko prowadzoną przez siostry Felicjanki. Uczęszczały do niej dzieci wielickich górników od trzeciego roku życia do chwili pójścia do szkoły. Uczono je katechizmu, pisania, czytania i liczenia. W 1874 r. uczęszczało tam 55 dzieci, a w 1891 – 232.
Innym interesującym projektem była wielicka kolonia górnicza „Niwa” powstała w latach 1908–1910. Osiedle dla pracowników kopalni składało się z domów mieszkalnych: czterorodzinnych (15 budynków) i dwurodzinnych (7 budynków). Każde mieszkanie miało pokój i kuchnię na parterze oraz kolejny pokój na piętrze. W latach 1895–1910 podobny projekt zrealizowano w Bochni.
Austriacki zarząd kopalni kontynuował także wprowadzoną wcześniej opiekę medyczną. Fizykat Salinarny, czyli Salinarna Służba Zdrowia i apteka salinarna w Wieliczce oficjalnie zostały powołane dekretem cesarza Józefa II dnia 11 października 1774 r. Głównym lekarzem salinarnym został Józef Geppert, a chirurgiem Józef Weiss. Zapewniono w ten sposób bezpłatną opiekę medyczną pracownikom kopalni (z czasem też ich rodzinom), w tym lekarstwa i opatrunki z apteki salinarnej.
Funkcjonował także szpital salinarny, który znajdował się u zbiegu ulic F. Chopina i B. Limanowskiego. Budynek na ten cel zakupiono na początku XIX wieku, a remont zakończono w 1868 r. Mieścił się tam pokój przyjęć, dwie sale szpitalne z 34 łóżkami, izolatka dla umysłowo chorych i kostnica oraz mieszkanie dla lekarza salinarnego, pomocnika chirurga i dozorcy chorych. Szpital funkcjonował do 1877 r. Potem władze kopalni poważniej chorych górników leczyły w szpitalu św. Łazarza w Krakowie. Ostatnim mieszkającym tu fizykiem salinarnym był Edward Scheuring. Jego następcy mieli zamieszkiwać w centrum miasta i przyjmować chorych w domu.
Praktykowano również wypłacanie prowizji górnikom niezdolnym do pracy z powodu starszego wieku lub na skutek nieszczęśliwych wypadków poniesionych w pracy, a także wdowom po nich i ich dzieciom.
W 1874 r. utworzono Ochronkę Salinarną św. Elżbiety za szybem Górsko prowadzoną przez siostry Felicjanki. Uczęszczały do niej dzieci wielickich górników od trzeciego roku życia do chwili pójścia do szkoły. Uczono je katechizmu, pisania, czytania i liczenia. W 1874 r. uczęszczało tam 55 dzieci, a w 1891 – 232.
Innym interesującym projektem była wielicka kolonia górnicza „Niwa” powstała w latach 1908–1910. Osiedle dla pracowników kopalni składało się z domów mieszkalnych: czterorodzinnych (15 budynków) i dwurodzinnych (7 budynków). Każde mieszkanie miało pokój i kuchnię na parterze oraz kolejny pokój na piętrze. W latach 1895–1910 podobny projekt zrealizowano w Bochni.
Austriacki zarząd kopalni kontynuował także wprowadzoną wcześniej opiekę medyczną. Fizykat Salinarny, czyli Salinarna Służba Zdrowia i apteka salinarna w Wieliczce oficjalnie zostały powołane dekretem cesarza Józefa II dnia 11 października 1774 r. Głównym lekarzem salinarnym został Józef Geppert, a chirurgiem Józef Weiss. Zapewniono w ten sposób bezpłatną opiekę medyczną pracownikom kopalni (z czasem też ich rodzinom), w tym lekarstwa i opatrunki z apteki salinarnej.
Funkcjonował także szpital salinarny, który znajdował się u zbiegu ulic F. Chopina i B. Limanowskiego. Budynek na ten cel zakupiono na początku XIX wieku, a remont zakończono w 1868 r. Mieścił się tam pokój przyjęć, dwie sale szpitalne z 34 łóżkami, izolatka dla umysłowo chorych i kostnica oraz mieszkanie dla lekarza salinarnego, pomocnika chirurga i dozorcy chorych. Szpital funkcjonował do 1877 r. Potem władze kopalni poważniej chorych górników leczyły w szpitalu św. Łazarza w Krakowie. Ostatnim mieszkającym tu fizykiem salinarnym był Edward Scheuring. Jego następcy mieli zamieszkiwać w centrum miasta i przyjmować chorych w domu.
Pozwolenie do zawarcia ślubu małżeńskiego przez pracownika Żupy z potwierdzeniem z Parafii św. Klemensa, 1872 r.
