Zakończyliśmy 22. plener artystów z niepełnosprawnościami. W tegorocznej edycji twórcy szukali inspiracji, w chłodnych podziemiach Muzeum w kopalni soli oraz w Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach i Sztolni Czarnego Pstrąga.
Tegoroczny projekt realizowany jest przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka we współpracy z Fundacją Sztuki Osób Niepełnosprawnych w Krakowie i Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej w Tarnowskich Górach.
Organizowanie plenerów malarskich w kopalni i do tego skierowanych do osób z niepełnosprawnościami to duże wyzwanie. Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka po raz pierwszy zdecydowało się na ten eksperyment w 1999 r. organizując plener w ekspozycji Muzeum w kopalni soli w Wieliczce na głębokości 135 m. Towarzyszyły mu obawy czy jest to pomysł właściwy ze względu na bezpieczeństwo uczestników, słabe oświetlenie i chłód. Udział w nim był możliwy nawet dla osób poruszających się na wózkach bo w muzeum w kopalni nie ma schodów, cała ekspozycja znajduje się na jednym poziomie. Okazało się, że dla osób poruszających się na wózkach sam pobyt w kopalni był leczniczym – i to nie ze względu na specyficzne powietrze kopalni soli, ale przede wszystkim na leczenie z obaw przed barierami i wyzwaniami. Osoby te długo nie były w stanie uwierzyć, że naprawdę są w kopalni. A kiedy już do nich ten fakt dotarł zrozumieli, że skoro są w miejscu, o którym dotąd myśleli, że jest zupełnie poza ich zasięgiem to są w stanie przekraczać inne bariery w codziennym życiu. Możliwość malowania w kopalni tak spodobała się uczestnikom, że chcieli tu przyjeżdżać. Wielokrotnie plenery były organizowane w kopalni w Wieliczce a potem także w Bochni.
Plenery malarskie dla osób z niepełnosprawnościami mają działanie terapeutyczne. Pozwalają im oddać się pasjom, w których nie ustępują ludziom zdrowym, odkrywać nowe miejsca, do których prawdopodobnie sami by nie dotarli i poznawać nowe techniki malarskie pod okiem osób bardziej doświadczonych. Ważna jest wystawa prezentująca owoce pleneru, ale także korzyść dla miejsc, które przyjmują uczestników bo tworzą oni wyjątkową dokumentację malarską zabytków. Bardzo ważne jest także to, że plener umożliwia spotkanie się osób z różnych miejsc Polski, daje sposobność do nawiązywania nowych znajomości i przyjaźni.
Projekt realizowany był w różnych cyklach, od kilku lat uczestnicy wędrują śladami zabytków wpisanych na Listę UNESCO dokumentując je w swój niepowtarzalny sposób. Tegoroczny projekt realizowany jest przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka we współpracy z Fundacją Sztuki Osób Niepełnosprawnych w Krakowie i Stowarzyszeniem Miłośników Ziemi Tarnogórskiej w Tarnowskich Górach.
Muzeum Żup Krakowskich w kopalni soli w Wieliczce
Ekspozycja Muzeum znajduje się na głębokości 135 m. Rozciąga się na długości 1,5 km. Prezentuje bogate i cenne dziedzictwo górnicze: unikatową kolekcję kieratów oraz innych urządzeń, maszyn, wózków, wentylatorów, narzędzi, duży zbiór okazów soli w tym kryształów, ale także sztukę m.in. obrazy Jana Matejki oraz Róg Bractwa Kopaczy z 1534 roku.). Liczne ślady pozyskiwania soli zachowane są na ścianach ogromnych komór. W Muzeum dostępna jest też nowoczesna Kaplica św. Jana Pawła II i komora koncertowa im. Alfonsa Długosza - twórcy Muzeum. Ekspozycja Muzeum znajduje się w kopalni wpisanej na Listę UNESCO w 1978 r. Tu odbył się w 1999 r. pierwszy plener Malarski Artystów Niepełnosprawnych „Uroki podziemi wielickich”, udowadniając, że kopalnia może być miejscem przyjaznym dla tworzących z niepełnosprawnościami
Kopalnia srebra w Tarnowskich Górach
Obecna trasa w kopalni soli w Tarnowskich Górach stanowi fragment podziemnych wyrobisk Królewskiej Kopalni Fryderyk, która funkcjonowała od 1784 roku. Szlak łączy ze sobą trzy dawne szyby górnicze: Anioł, Żmija i Szczęść Boże i prezentuje wykute w skale przodki górnicze, chodniki transportowe o różnej wysokości i potężne komory powstałe na przełomie XVIII i XIX w. Jedną z największych atrakcji jest przepływ łodziami Sztolnią Czarnego Pstrąga. W 2004 roku podziemia zabytkowej kopalni i Sztolnia Czarnego Pstrąga zostały uznane za pomnik historii. W 2017 roku wpisano je na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako jeden z obiektów wpisu: Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach.
Muzeum Żup Krakowskich w kopalni soli w Wieliczce
Fot. Dariusz Kołakowski
Patronat medialny:
Nasze Sprawy – Magazyn Informacyjny Osób Niepełnosprawnych