Piękna agatowa solniczka w kształcie kielicha z przykrywką została niedawno zakupiona. To wyjątkowe naczynie na sól pochodzi z końca XV wieku i jest obecnie najstarszą w wielickiej kolekcji solniczek, kolekcja ta zaliczana jest do najcenniejszych na świecie.
Solniczka wykonana jest ze szlifowanego agatu i ma kształt kielicha zamkniętego przykrywką. Całość ujmuje srebrna i pozłacana oprawa, która zachwyca kunsztownymi ornamentami z poskręcanych, jakby „zeschniętych” liści. Pokrywa zwieńczona jest uchwytem z delikatnymi dekoracjami trójliści. Obiekt ten jest przykładem sztuki wybitnej światowej klasy a także jednym z najpiękniejszych naczyń przyprawowych w wielickiej kolekcji.
Solniczka wyznacznikiem statusu społecznego i prestiżu
Agatowa solniczka jest bardzo rzadkim przykładem późnogotyckiego złotnictwa, które pomaga wyobrazić sobie jak wyglądały luksusowe przedmioty na najbogatszych stołach. Solniczki nie tylko służyły do podawania przyprawy i ozdoby stołu, ale także wyznaczały miejsce dla najważniejszej osoby na uczcie stojąc przed nią. W średniowieczu takie cenne przedmioty, świadczące o potędze i zamożności właściciela, wraz z innymi drogocennymi naczyniami ze skarbców były pokazywane gościom podczas dworskich wydarzeń.
Solniczka a nieprzespane noce króla!
Czy ten niewielki przedmiot mógł być powodem nieprzespanych nocy dla panującego? Okazuje się, że tak. Skoro solniczkę stawiano tylko przed najważniejszą osobą jak zachować się w sytuacji gdy na uczcie jest aż trzech panujących. Przed takim dylematem stanął król Francji Karol V w 1378 r. przyjmując na uczcie cesarza rzymskiego Karola IV i Wacława IV króla Czech i Niemiec. Czy powinien postawić sól przed sobą, cesarzem rzymskim, czy może przed trzecim władcą. Ten dziś pozornie prozaiczny szczegół w przeszłości mógł mieć poważne reperkusje dyplomatyczne. W jaki sposób Karol V wybrnął z trudnej sytuacji? Zdecydował się postawić na stole trzy solniczki, przed każdym z władców. A miał duże możliwości wyboru ponieważ w jego skarbcu znajdowało się 46 solniczek, w tym aż 19 złotych.
Solniczka ochroną przed trucizną?
Czy solniczka może uchronić przed trucizną? Tak, przy czym sprawdzały się tu zamykane saliery jak agatowa solniczka. Trudniej było dosypać truciznę i wymieszać ją z solą. Ponadto solniczka stała przed najważniejszą osobą co ułatwiało jej obserwowanie czy nie zbliża się do niej ktoś niepowołany.