dziś otwarte: 9.00-17.00
dziś otwarte : 9.00-17.00
Solniczki – małe arcydzieła sztuki
Obiekty na wystawie „Solniczki – małe arcydzieła sztuki” pochodzą z najlepszych warsztatów złotniczych i wytwórni porcelany. Kolekcja obejmuje przykłady sztuki złotniczej, ceramiki i szkła oraz innych materiałów takich jak: kości, kamienie, masa perłowa. Licząca około 1000 obiektów, kolekcja zaliczana jest do najcenniejszych na świecie.
Kolekcja solniczek ciągle się powiększa, przede wszystkim drogą zakupów choć nie brak w niej też darów.
Solniczki to dziś przedmioty powszechne i dostępne. Zupełnie inaczej było jednak w średniowieczu. W tamtym czasie zarówno sól jak i służąca do jej podawania solniczka, były niezwykle cenne, stąd też pojawiały się tylko na królewskich i książęcych dworach. Chwalono się nimi prezentując je pośród innych cennych przedmiotów. Miejsce solniczki na stole określał ceremoniał dworski nakazując jej umieszczenie przed najważniejszym uczestnikiem spotkania dla podkreślenia jego statusu.
W wieku XVII i XVIII modnym stało się ozdabianie stołów kompozycjami z kwiatów i cukrowych a potem porcelanowych figurek. Nowa moda zainspirowała twórców solniczek, którzy zaczęli nadawać im kształty: Afrykanek, pasterek i pasterzy czy zakochanych par, z pojemnikami na sól często w postaci ozdobnych koszy.
Pod koniec XVII wieku solniczki stały się elementem bardzo rozbudowanych serwisów, które w wieku XIX ograniczyły się do kilkuelementowego kompletu przyprawowego umiejscowionego na wspólnym postumencie. Taki skromniejszy zestaw mógł zagościć już na stole średniozamożnej rodziny.
Solniczki to dziś przedmioty powszechne i dostępne. Zupełnie inaczej było jednak w średniowieczu. W tamtym czasie zarówno sól jak i służąca do jej podawania solniczka, były niezwykle cenne, stąd też pojawiały się tylko na królewskich i książęcych dworach. Chwalono się nimi prezentując je pośród innych cennych przedmiotów. Miejsce solniczki na stole określał ceremoniał dworski nakazując jej umieszczenie przed najważniejszym uczestnikiem spotkania dla podkreślenia jego statusu.
W wieku XVII i XVIII modnym stało się ozdabianie stołów kompozycjami z kwiatów i cukrowych a potem porcelanowych figurek. Nowa moda zainspirowała twórców solniczek, którzy zaczęli nadawać im kształty: Afrykanek, pasterek i pasterzy czy zakochanych par, z pojemnikami na sól często w postaci ozdobnych koszy.
Pod koniec XVII wieku solniczki stały się elementem bardzo rozbudowanych serwisów, które w wieku XIX ograniczyły się do kilkuelementowego kompletu przyprawowego umiejscowionego na wspólnym postumencie. Taki skromniejszy zestaw mógł zagościć już na stole średniozamożnej rodziny.
Ciekawostki o solniczkach
- W przeszłości sól była niezwykle cennym artykułem. Handel solą miał znaczenie międzynarodowe, a bogato zdobione naczynia na sól należały do najważniejszych naczyń stołowych, które świadczyły o potędze właścicieli
- Cenne solniczki razem z innymi drogocennymi naczyniami były przechowywane w skarbcach i pokazywane gościom podczas dworskich wydarzeń i uczt
- W średniowieczu solniczkę ustawiano na stole przed najważniejszą osobą na uczcie. Wyznaczała dla niej miejsce i podkreślała pozycję społeczną. Stąd powiedzenie „siedzieć za solą”, czyli na najważniejszym miejscu
- W 1378 roku król Francji Karol V stanął przed dylematem przed kim postawić solniczkę: przed sobą, czy przed którymś z koronowanych gości? Król zaprosił na ucztę cesarza rzymskiego Karola IV i króla Czech i Niemiec Wacława IV. By uniknąć problemów dyplomatycznych polecił postawić solniczkę przed każdym z władców. A miał z czego wybierać - w jego skarbcu znajdowało się 46 solniczek
- Zamykane saliery miały tę przewagę nad otwartymi, że pozwalały lepiej chronić zawartość przed ewentualnymi trucicielami. Było to bardzo ważne w czasach, kiedy panujący żyli w ciągłej obawie o swoje życie, a truciznę łatwo było wymieszać z solą
- Dużą wagę przykładano do układu stołu. W XVIII wieku kompozycja była tworzona przez wyroby ze srebra, liczne kandelabry i lustra, kosze z kwiatami oraz specjalnie na tę okazję wykonywane figurki z cukru, a także figuralne porcelanowe solniczki
- W Wieliczce znajduje się jeden największych na świecie barokowych porcelanowych zestawów przyprawowych (wymiary 60 x 57 x 47 cm). Stanowi doskonały przykład dekoracji, która pojawiła się na europejskich stołach od 2 połowy XVII w. i była u szczytu mody w epoce rokoka. Tylko mistrzowskie opanowanie tajników sztuki ceramicznej pozwoliło na tak dużą kompozycję
Katalog wystawy
